Cevat Çapan

-English abstract below-

Daha doğrusu Gönül ve Cevat gibi demem gerekir. Biz aslında kız evindeniz. Önce Gönül’ü tanıdık. Hatta Cevat’la ilk akşam yemeğini yiyecekleri gece, Bebek’te Güneş lokantasında Gönül’ün kardeşi Faruk’la civarda bir masaya oturup damat adayını gözden geçirdik. Olumlu not verdik. Zamanla bu not yıldızlı pekiyiye dönüştü.

Dost olduk. Diledik ve uzun sürdü yolculuğumuz. Serüven dolu, bilgi dolu oldu. Ne Lestrigonlar’dan korktuk, ne Kikloplar’dan, ne de öfkeli Poseidon’dan… Durup Fenike’nin çarşılarından sedefle mercan, abanozla kehribar ve baş döndürücü kokular aldık. Hiç aklımızdan çıkarmadık İthaka’yı…

Unutacak gibi olsak, bugünlerde doksanına giren Cevat hatırlattı. Fırtınalarda kaybolmadık.

Çok şanslıydık.

Cevat Çapan bir akademisyendir, çevirmendir, tiyatrocudur, sinemacıdır, Karagöz oynatan bir hayalidir. Açık tribün Beşiktaşlısıdır. Ama her şeyden önce şiir emekçisidir. Hayatında en çok emek verdiği şey yazdığı ya da çevirdiği şiirler için sözcükler aramak, onların kalp atışlarını dinlemek, olması gerektiği gibi yan yana koymak olmuştur. Onun doğduğu yıl (1933) ölen Kavafis’ten çevirdiği İthaka bunlardan yalnızca biridir.

Şiirsever Türkçe’miz de Cevat Çapan gibi bir ustası olduğu için şanslıdır.

Uzun İthaka yolculuğumuz sırasında rotalarımız pek çok kez kesişti. Bir dönem Bebek’te oturduysak ondandır. Sinema yönetmeni oğlumun adı Emre’yse o önermiştir, 20 yıl süreyle Bozcaada’da Homeros okuması yaptıysak onun desteğiyledir.

2002’de Ozanın Günü’nde ilk şairimizdi. Sonraki yıllarda işin en netameli kısmını, şair seçimini, o yaptı. Zordur şair milleti. Her şair Cevat Çapan değildir.

Ben Cevat’ı bulunduğu odanın havasını temizleyen bitkilere benzetirim. Orada hemen oksijen artar, yüzlere renk gelir. Cevat bunu gülüşüyle yapar, esprisiyle yapar, gırgırıyla yapar, bilgisiyle yapar. Belki de, İthaka’yı hatırlatarak yapar.

Geçtiği onca deneyden sonra öyle bilgeleşmiştir ki, hissettirir herkese ne anlama geldiğini İthaka’ların!

ABSTRACT

This week we are celebrating the 90th birthday of our dear friend Cevat Çapan. He is one of Turkey’s leading poets, and certainly the leading translator of poetry. His translation of Kavafis’ Ithaca is one example. He has been one of the organizers of our annual Homer Readings held in Bozcaada since 2002. I feel so fortunate to have a mentor like him on my trip to Ithaca.